Voor het behoud van een 
        
monument 
        is, net als voor ieder ander gebouw, goed 
        onderhoud letterlijk van levensbelang. Daarvoor moeten onderdelen als 
        
goten 
        regelmatig gecontroleerd worden. 
        Een ontbrekende 
        
dakpan 
        op een 
dakschild 
        dat niet van beneden af te zien is, kan uiteindelijk rampzalige gevolgen hebben. 
        
Lekkage 
        leidt tot 
        
houtaantasting. 
        Ook andere 
        
bouwkundige problemen, 
        zoals 
verzakkingen, 
        moeten snel verholpen worden omdat 
        de gevolgen van verwaarlozing vaak groter zijn dan men verwacht.
        Goedkoop is duurkoop: wie bezuinigt op onderhoud kan heel duur uit zijn. 
        Achterstallig onderhoud - dat wil zeggen: te lang uitgesteld onderhoud - is zeker 
        bij een monument niet te rechtvaardigen. 
        Want wanneer dan eindelijk tot herstel overgegaan wordt, 
        zal vaak oorspronkelijk materiaal zo aangetast blijken dat het vervangen moet 
        worden. Daarmee gaat ook een deel van de 
        monumentale waarde verloren.
        Wie zelf niet in staat is om zijn monument goed te inspecteren, kan hiervoor de 
        
Monumentenwacht 
        inschakelen. 
        Kleine reparaties worden dan bij het periodieke bezoek meteen op verantwoorde wijze uitgevoerd.
        Het is een goede ontwikkeling dat in het subsidiestelsel de aandacht voor onderhoud de laatste tijd is toegenomen. 
        De beste restauratie is nog altijd die, welke 
niet plaats vindt, dankzij regelmatig onderhoud.  
        
        
        
          Tekst: Jean Penders (05-2008). Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: Jean Penders